Czy oświadczenia zdrowotne dla składników roślinnych są dziś zakazane? Nie.

mgr farm. Maciej Jaskólski

2025-06-25

Czy oświadczenia zdrowotne dla składników roślinnych są dziś zakazane? Nie.

Wracam do tematu po nowych interpretacjach wyroku TSUE. Przypomnienie o odpowiedzialności i uważności.

Wyrok TSUE zakazuje stosowania oświadczeń pending – to nieprawda.

Jak powinno wyglądać odpowiedzialne podejście do claimów?

Jako praktyk, farmaceuta i konsultant, uważam, że najrozsądniejszym – i zgodnym z prawem – sposobem podejścia do oświadczeń dla botanicals powinien być poniższy schemat:

  1. Sprawdzenie obecności oświadczenia na liście pending.
  2. Upewnienie się, że oświadczenie nie zostało oficjalnie odrzucone przez EFSA/KE.
  3. Sprawdzenie, czy dla danego oświadczenia określono warunki jego stosowania (np. poziom standaryzacji, dzienna dawka).
  4. Weryfikacja zgodności z aktualną wiedzą (np. na podstawie podręczników, ogólnych doniesień i wiedzy).
  5. Przegląd najnowszych źródeł naukowych (EBM) w celu potwierdzenia prawdziwości danego twierdzenia. Badania kliniczne na danym surowcu, ekstrakcie, danej dawce w zastosowaniu dla suplementów diety.
  6. Sprawdzenie dostępności monografii EMA – jeśli surowiec występuje w preparacie leczniczym i jego działanie jest tam określone, to jest to nasz punkt odniesienia i jednocześnie granica.
  7. Ocena spójności powyższych elementów.
  8. Decyzja – czy zgromadzona dokumentacja uzasadnia zastosowanie claimu.

Jeśli tak – stosujemy. Jeśli nie – nie stosujemy.

Zawsze pamiętajmy: suplement to nie lek.

Uwaga dodatkowa: schemat to tylko punkt wyjścia

Warto pamiętać, że każdy produkt i każdy składnik roślinny może wiązać się z innym poziomem ryzyka, dokumentacji i ograniczeń. Dlatego powyższy schemat – choć pomocny – nie zwalnia z obowiązku weryfikacji także innych istotnych aspektów prawnych:

  • uchwał Zespołu ds. Suplementów Diety przy GIS,
  • tzw. listy belgijskiej (Belgian Consensus List),
  • statusu składnika w rejestrze novel food (czy nie wymaga zezwolenia),
  • krajowych interpretacji sanepidu,
  • oraz ewentualnych wyroków sądowych i opinii organów nadzoru,
  • komunikatów i oficjalnych stanowisk (np. GIS nt. pending).

Oświadczenia zdrowotne z tzw. „listy pending” – warunki stosowania

https://www.gov.pl/web/gis/oswiadczenia-zdrowotne-z-tzw-listy-pending--warunki-stosowania

W aktualnym stanowisku GIS jednoznacznie wskazano, że oświadczenia z tzw. „listy pending” mogą być nadal stosowane, pod warunkiem spełnienia warunków przewidzianych w art. 28 rozporządzenia 1924/2006. Warunkiem niezbędnym – ale niewystarczającym – jest obecność na liście pending. Kluczowe pozostaje: zgodność z prawem, dowody naukowe, właściwa ilość składnika, unikanie przypisywania właściwości leczniczych oraz spełnienie obowiązków informacyjnych.

Odpowiedzialna komunikacja wymaga nie tylko wiedzy merytorycznej i marketingowej, ale też ciągłego monitorowania zmian w interpretacjach prawa.


Treść artykułu

Źródła, które warto znać: